بهینه سازی وب سایت (SEO) چیست؟
بهینه سازی وب سایت عبارت است از افزودن توضیحات به کلیدواژهها و در واقع، توصیفگرهای مورداستفاده در متون و صفحات وب سایت.
این توضیحات به یکی از دو روش pop-up و ارجاع به فایل html مجزا، به واژگان کلیدی متن اضافه میشود. مثلا واژه نیروگاه برق ابی در متن دارای یک پیوند به متنی میشود که حاوی شرح مختصری از این مفهوم است. خواننده با کلیک این واژه در متن موقتاً وارد صفحه ی وب مجزایی میشود که مفهوم را تشریح کرده است و در ضمن دارای ارجاعات بیشتر، مثلاً به انواع نیروگاه، اقتصاد انرژی، و غیره است. خواننده میتواند آنها را نیز کلیک کند و موقتاً وارد صفحات دیگر شود.
در کشورهای صنعتی به جای اصطلاح خدمات بهینه سازی وب از اصطلاح خدمات بهینهسازی جستجوگر (search-engine optimization) یا اختصاراً SEO استفاده میشود، که هر دو یکسان هستند.
کاربردهای بهینه سازی وب SEO
کاربردهای اصلی بهینه سازی وب سایت را در چهار مقوله میتوان خلاصه کرد:
۱. افزایش ترافیک صفحه ی غیر از صفحه ی اول. در تحلیلهای آماری سایت آلکسا، اولین تحلیل مهم این است که چند درصد از دیدارگران وب پس از ورود به صفحه نخست سایت، حداقل یک پیوند را کلیک کردهاند. از نظر جستجوگرهای وب، این مسئله که دیدارگر وب سایت حداقل یک پیوند را کلیک کرده باشد، و حداقل دو دقیقه در آن سایت و پیوند باقی مانده باشد، اهمیت بسیار دارد.
بنابر این، وب سایتی که دارای رتبه ی بسیار بالا در کشور یا دنیا باشد، اما درصد زیادی از دیدارگران آن، پیوندی را کلیک نکنند، موردتوجه جستجوگرهای بزرگ مانند گوگل قرار نمیگیرد.
۲. تأمین رضایت مرورگر وب، که منجر به محبوبیت نشانی (URL popularity) میشود. این رضایت منجر به تبلیغات شفاهی یا اصطلاحاً تبلیغات ویروسی میشود.
۳. ارتقای شخصیت برند (brand personality) که یکی از عوامل اصلی هویت برند (brand equity) محسوب میشود.
۴. چون معمولاً واژگان مهم سایت به عنوان پیوند در بهینه سازی به کار میروند، جستجوگرهای وب، این واژگان را همتراز Index-Meta-Data به حساب میآورند. این ویژگی در الگوریتمهای جستجوگرها هرگز تغییر نکرده است، زیرا سایتهای وب متقلب راهی برای تقلب در پیوندهای واقعی پیدا نمیکنند.
افزایش اعتبار وب سایت عملا به چهار کاربرد فوق بستگی دارد.
فرآیند بهینه سازی وب
برنامه ی پویشگر (scanner) بسیار سادهای وجود دارد که متن سورس صفحه ی وب را با فرمت html پویش میکند و برحسب دادگان (database) بهینه سازی نصب شده در سایت، کلیدواژهها را شناسایی میکند و هریک از آنها را به یک توصیفگر (descriptor) تبدیل میکند و یک پیوند HREF یکتا به نقطه ی حاوی کلیدواژه در صفحه ی وب میافزاید. هر کلمه مطابق یک جدول هش (hash) فارسی_انگلیسی به نشانی مقصد مرتبط میشود. مثلا دو کلمه ی کامپیوتر و رایانه به یک توصیفگر یکتا به نام rAyAnh.htm ارجاع میشوند.
اگر کلمه ی تشخیص داده شده از قبل به عنوان پیوند تعیین شده باشد، پویشگر، پیوند غنیساز را در صفحه ی مقصد پیوند درج میکند تا اولویت با پیوندهای اولیه باشد.
نصب دادگان بهینه سازی در سایت یا به صورت فایلهای مجزا و یا به صورت فایلهای الفبایی شده انجام میشود. مثلا کلمه ی کامپیوتر یا در فایل مستقل rAyAnh.htm ذخیره شده است و یا در مدخل computer از حرف C از یک واژه نامه قرار دارد که دارای یک لنگر (anchor) به صورت <A NAME=computer> و غیره است.
بهینه سازی ممکن است به صورت سلسله مراتبی انجام شود. مثلاً با بردن ماوس بر روی کلمه یا عبارت [mouse hover] فقط یک شرح مختصر به صورت ظاهرشونده (pop-up) برای چندثانیه نمایان شود و سپس محو گردد؛ و با کلیک کردن کلمه یا عبارت، موقتاً صفحه ی وب حاوی شرح نسبتاً مفصل باز شود تا دیدارگر پس از مطالعه با زدن دگمه ی Back به صفحه ی اولیه بازگردد.
امروزه که ویکیپدیا به زبان فارسی نیز منتشر میشود، بسیاری از سایتهای وب مطالب مرجع موردنیاز خود را از این منبع استخراج میکنند و با مختصر ویرایشی با ذکر منبع در سایت خود قرار میدهند. بدیهی است که راه بهتر و مطمئن تر، این است که وب سایت مطالب مرجع قابل کلیک خود را به طور اختصاصی تهیه کند. بدین ترتیب، به تدریج، ارجاعات سایتهای دیگر به این مطالب، منجر به افزایش رتبه وب سایت میشود.
دادگان بهینه سازی
هر وب سایت بزرگ باید دارای تعداد زیادی از مواد دادگان باشد که مطابق فرآیند بهینه سازی مورداستفاده قرار گیرند. به عبارت دیگر دادگان غنی سازی از تعدادی فرهنگ (dictionary) تشکیل میشود که به صورت دادگان رابطهای (relative database) با هم ارتباط دارند.
آرشیو وب سایت جزو دادگان بهینه سازی محسوب نمیشود. مثلاً یک روزنامه ممکن است دارای آرشیوی از مطالب قابل کلیک باشد که دیدارگران وب در هر صفحه از سایت بتوانند با کلیک کردن و بدون نیاز به ورود به آرشیو، اطلاعات آرشیوی مورد نظر خود را بیابند. دادگان بهینه سازی از دو مجموعه تشکیل میشود:
۱. اصطلاحات علمی و فرهنگی، مانند اصطلاحات مربوط به فناوری هستهای، نشر، ارتباطات، کامپیوتر، مدرکشناسی، و غیره؛
۲. رویدادها و اسمهای خاص، مانند اشخاص مهم، انجمنهای علمی و فرهنگی، روزنامههای نخبه، شهرها و کشورها، تعطیلی ملی کشورها، و غیره. به ویژه اختصارات مرتبط با اسمهای خاص مانند ITU و IAEA از اهمیت ویژهای برخوردار است.
به تدریج میتوان دادگانی از تصاویر دارای شرح و متن Alt پویا تهیه کرد و به مجموعه افزود.
انواع خدمات SEO
در دوران ماقبل اینترنت در ایران شرکتهایی فعالیت داشتند که خدمات بریده جراید در دسترس سازمانهای خصوصی و دولتی قرار میدادند. امروزه این نوع خدمات به صورت اینترنتی در آمده است. در کشورهای صنعتی شرکتهایی با عنوان خبرگزاری علمی (science agency) این نوع خدمات را در دسترس قرار میدادند.
به طور کلی، خدمات seo بر دو نوع میتواند ارائه شود:
۱. پروژه ی نصب کامل دادگان مرجع و خدمات مستمر پس از نصب کامل؛
۲. آزمایش چند مجموعه ی کوچک پرکاربرد در مدت زمان کوتاه و سپس ادامه ی خدمات بر اساس قرارداد بلندمدت.
در صورتی که وب سایت، نوع دوم خدمات را ترجیح دهد، سه مرحله ی اولیه به عنوان آغاز خدمات پیشنهاد میشود، به طوری که نیاز به قرارداد نباشد، و هزینهها به صورت فاکتور تعیین و پرداخت شوند. چون مبالغ نسبتاً ناچیز هستند، تعهدات طرفین را میتوان در فاکتور منظور کرد. بدیهی است که هر فایل فقط به یک خریدار فروخته میشود و این نکته در فاکتور هزینه ی خدمات تصریح میگردد.
به تعبیر دیگر، خدمات غنی سازی وب را میتوان همانند قرارداد نشر کتاب فرهنگ یا واژه نامه بین مولف و ناشر تلقی کرد که ناشر در قبال پرداخت حق التالیف یا نشرانه، صاحب حقوق مادی اثر میشود و مولف نمیتواند مطالب داده شده به ناشر را به ناشر دیگر بفروشد.
مقابله با سوء استفاده
اولین مشکل در نشر الکترونیک، سرقت نشرانه (copyright) است. به همین دلیل است که فقط سایتهایی توانستهاند در وب باقی بمانند که مطابق اصول مقابله با سرقت نشرانه عمل کردهاند. درج تدریجی اما مستمر و بدون وقفه بهترین راه مقابله با این معضل است. به طوری که اگر محتوا به صورت تدریجی، مثلا ساعت-به-ساعت، اضافه شود، و همزمان، اصول بهینه سازی جستجوگر مراعات شود، پس از مدت کوتاهی، سرقت نشرانه توسط اشخاص سودجو، برعکس، به ارتقای نام تجاری سایت کمک میکند. برای نمونه، ویکیپدیا به همین روش به موفقیت دست یافته است، به طوری که هر نوع کپی و استفاده ی مجاز و غیر مجاز از این سایت منجر به افزایش رتبه ی آن میشود.
روشهای گوناگون دیگری از جمله درج خطای مستعار (dummy error) و درج برنامه ی اسکریپت مانع شونده ی select-copy و Save As نیز وجود دارد. اما بهترین راه همان درج مستمر و تدریجی محتوا است.
نرمافزارها و مشخصات فنی
با توجه به این که غنی سازی باید به صورت تدریجی انجام شود، برای شروع کار که تعداد مدخلها کم است، تبدیل کلیدواژهها به نقاط قابل کلیک (hotspot) به طور دستی میسر است. همه ی برنامههای مدیریت محتوا دارای تسهیلات پیوندسازی و ارجاع هستند. هر مدخل در یک فایل مستقل html و در صورت مصور بودن همراه با فایل گرافیکی JPG یا PNG ارائه میشود.
مشخصات فنی ویژه ی فایلهای وب غنی سازی به شرح زیر است:
۱. مراعات اصول مرتبط با الگوریتمهای رتبهبندی جستجوگرهای بزرگ از جمله گوگل و تدوین پویای META-TAG ها؛
۲. مراعات اصول شیوهنامه ی نگارش و ویرایش زبان فارسی؛
۳. نامگذاری فایل فارسی باید براساس یک جدول hash فارسی_انگلیسی انجام شود تا اپراتورهای روزآمدسازی صفحههای وب ناچار نباشند که شمارهها یا کدهای ترتیب را حفظ کنند؛
۴. میانگین اندازه ی مطالب قابل چاپ و نمایش در مرورگرها برای هر مدخل کوچک نوعا حدود ۵۰ کلمه، و میانگین اندازه ی مطالب قابل چاپ و نمایش در مرورگرها برای هر مدخل متوسط نوعا حدود ۱۰۰ کلمه است. مطلب بزرگ دارای محدودیت اندازه نیست و میتواند همانند مقالات ویکی پدیا بسیار مفصل هم باشد.
This Post Has 0 Comments